Hartfalenrevalidatie

Uitgangssituatie is dat iedere patiënt met hartfalen, die behandeld wordt in de 2de lijn, gescreend en/of verwezen wordt voor deelname aan de hartrevalidatie. In deze initiële assessment worden de motivatie en doelen van de patiënt bepaald. Voor het objectiveren van het inspanningsvermogen, risicostratificatie, het aansturen van het trainingsprogramma en de invloed van co-morbiditeit (o.a. COPD, OSAS, DM, anemie, cachexie, spierdysfunctie en depressie) dient een spiro-ergometrie te worden verricht. Onderscheid dient te worden gemaakt tussen stabiele, weinig symptomatische hartfalen patiënt (NYHA I/II). Deze patiënten kunnen instromen in de niet complexe hart(falen)revalidatie. Om in aanmerking te komen voor complexe hartrevalidatie dient een patiënt gemotiveerd te zijn voor revalidatie en op medicatie te zijn ingesteld en aan minimaal 2 van de volgende criteria te voldoen:

• Dyspnoe, NYHA klasse III
• Noodzaak tot optitreren hartfalen medicatie hetgeen tot dusverre niet is gelukt
• Hartfalen met tenminste 1 opname
• Boezemfibrilleren/-flutter en/of kamerritmestoornissen
• Hartkleplijden graad III of IV of status na hartklepinterventie
• Congenitale hartaandoeningen
• Status na ICD implantatie en/of CRT
• Status na harttransplantatie
• Pulmonale hypertensie (systolische druk a. pulmonalis > 40 mmHg)
• Psychische en/of cognitieve stoornissen
• Co-morbiditeit die het inspanningsvermogen nadelig beïnvloedt (bijv. COPD, diabetes mellitus, locomotore aandoeningen, claudicatio)
• Er bestaat een ernstig belemmerende sociale context of er zijn blijvende problemen te verwachten in wonen, werken/dagbesteding, mobiliteit, zelfverzorging of meedoen in de samenleving

Criteria voor instellingen die complexe hartrevalidatie aanbieden:

• Er is voldoende spreekkamerruimte voor de intake en het afnemen van vragenlijsten.
• Er is een multidisciplinair zorgdossier aanwezig
• Bewegings- en ontspanningsprogramma
• Er dient een “crashcar” beschikbaar te zijn en een reanimatieteam waarvan minimaal 1 lid is getraind in Advanced Life Support (met uitzondering van intubatie)
• De verhouding tussen leden van het hartrevalidatie-team en patiënten tijdens het beweegprogramma is maximaal 1 op 5 patiënten
• Mogelijkheid tot ritmebewaking tijdens het beweegprogramma
• Beschikbaarheid van spiro-ergometrie apparatuur voor het afnemen van inspanningstesten met respiratoire gasanalyse
• Het behandelteam dient te bestaan uit onderstaande disciplines die op basis van uitkomsten van de screening wel of niet ingezet kunnen worden:
  • Hartrevalidatie cardioloog
  • Revalidatiearts
  • Revalidatiecoördinator (bijv. verpleegkundige of nurse practitioner)
  • Diëtist
  • Fysiotherapeut
  • Ergotherapeut
  • Gezondheidszorgpsycholoog of psychiater
  • Diabetesverpleegkundige (op consultatieve basis)
  • Psychiater (op consultatieve basis)

Fase 3 onderhoudsfase :
Na afronding van het hartfalenrevalidatie programma wordt samen met de patiënt bekeken hoe en waar het beweegprogramma zelfstandig kan worden voortgezet. Periodiek zal de cardioloog navraag doen/monitoren hoeveel de patiënt actueel beweegt en wat de eventuele belemmeringen zijn.

1ste lijn
Een actieve leefstijl en fysieke training is voor de stabiele weinig symptomatisch patiënt (NYHAI/II) in de 1ste lijn een belangrijk onderdeel van de behandeling. De huisarts is op de hoogte van het lokale aanbod van specifieke beweegprogramma’s door gecertificeerde en ervaren fysiotherapeuten. Op dit moment wordt een netwerk opgebouwd van 1ste lijn fysiotherapeuten met ervaring en scholing op het gebied van hartrevalidatie. Op consultatieve basis kan een patiënt verwezen worden voor een assessment naar een hartrevalidatiecentrum, waarna de behandeling weer in de 1ste lijn wordt gecontinueerd. Periodiek zal de (huis)arts en/of POH navraag doen hoeveel de patiënt actueel beweegt en wat de eventuele belemmeringen zijn.